حسین حاتمی نژاد؛ فاطمه سادات کهکی؛ فرشید صادقی
دوره 3، شماره 9 ، آذر 1401، ، صفحه 22-38
چکیده
سکونتگاههای غیررسمی یکی از چالشهای اجتماعی شهرها میباشد که توسعه پایدار شهری را به خطر انداخته است و به دلیل وضعیت پایین اجتماعی و اقتصادی ساکنان و ایمن نبودن کالبد و بستر شکلگیری آنها در مقابل مخاطرات محیطی، جزء آسیبپذیرترین بخش شهرها محسوب میشوند. تابآوری در یک دهه اخیر به عنوان یک مسیر و راهبرد نوین برای توسعه شهری ...
بیشتر
سکونتگاههای غیررسمی یکی از چالشهای اجتماعی شهرها میباشد که توسعه پایدار شهری را به خطر انداخته است و به دلیل وضعیت پایین اجتماعی و اقتصادی ساکنان و ایمن نبودن کالبد و بستر شکلگیری آنها در مقابل مخاطرات محیطی، جزء آسیبپذیرترین بخش شهرها محسوب میشوند. تابآوری در یک دهه اخیر به عنوان یک مسیر و راهبرد نوین برای توسعه شهری محسوب می شود به خصوص با توجه به اینکه امروزه خسارتهای فراوان مخاطرات طبیعی و انسانی به محیط و کالبد شهرها موجب شدهاست که مفهوم تا آوری برای کاهش آثار سوانح، به حوزهای مهم در عرصة مدیریت بحران تبدیل شود. هدف تحقیق حاضر تحلیل تابآوری کالبدی سکونتگاههای غیررسمی در برابر خاطرات محیطی (زلزله)، مطالعه موردی: پاکدشت (شهرک انقلاب) میباشد. نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی و تحلیلی میباشد. دادههای موردنیاز تحقیق از اسناد فرادست و روشهای میدانی و مرکز آمار ایران گردآوری شد و برای تجزیهوتحلیل دادههای تحقیق از نرمافزار Spss و Excel استفاده شد. یافتههای حاصل از پیمایش میدانی و اسنادی نشان داد که وضعیت شهرک انقلاب ازلحاظ دسترسی به معابر شهری در هنگام مواجهه با بحران ضعیف، دسترسی به کاربریهای عمده شهری ضعیف، ازلحاظ دانهبندی قطعات ریزدانه، ازلحاظ مساحت زیربنا 52 درصد زیر 50 متر و بیش از سهچهارم زیر 70 متر زیربنا دارند ازلحاظ قدمت مساکن 57 درصد بالای 20 سال و 35 درصد بالای 40 سال، ازلحاظ مصالح 92 درصد آجر و آهن، ازلحاظ کیفیت بنا، 9 درصد تخریبی، 76 درصد قابل نگهداری و 15 درصد نوساز هستند با توجه نتایج تحقیق، شهرک انقلاب ازنظر تابآوری کالبدی در هنگام مواجهه با مخاطره زلزله در سطح پایینی قرار دارد.
کرامت اله زیاری؛ فاطمه سادات کهکی؛ رامین قربانی؛ اسحاق خندان
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 68-84
چکیده
رشد هوشمند شهری انطباق نیازهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی کنونی و آینده جوامع شهری با تکیهبر سه مفهوم اختلاط کاربری، دسترسی و تراکم در محیطهای شهری و خلق مکانهایی با ویژگیهای منحصر بهفرد بهمنظور کاهش هزینههای شهرسازی و آسایش شهروندان است. هدف این پژوهش بررسی و قابلیتسنجی وضعیت رشد هوشمند در محدودة منطقة ۵ شهر تبریز ...
بیشتر
رشد هوشمند شهری انطباق نیازهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی کنونی و آینده جوامع شهری با تکیهبر سه مفهوم اختلاط کاربری، دسترسی و تراکم در محیطهای شهری و خلق مکانهایی با ویژگیهای منحصر بهفرد بهمنظور کاهش هزینههای شهرسازی و آسایش شهروندان است. هدف این پژوهش بررسی و قابلیتسنجی وضعیت رشد هوشمند در محدودة منطقة ۵ شهر تبریز است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روششناختی توصیفی - تحلیلی است. برای انجام این پژوهش ۳ شاخص رشد هوشمند شامل مدیریت کالبدی و حفاظت از فضاهای باز، اختلاط کاربری و شبکة دسترسی و حملونقل موردمطالعه قرار گرفتند. در بخش نخست تحقیق اقدام به سنجش وضعیت توسعة کالبدی منطقة طی سه بازه زمانی ۶۳، ۸۷ و ۹۵ شد. در بخش دوم پژوهش وضعیت اختلاط کاربری اراضی و شبکه دسترسی محلی و ناوگان حملونقل عمومی اتوبوس، تاکسی و مترو و کیفیت شبکه دسترسی مورد ارزیابی قرار گرفت. در فرایند پژوهش از نرمافزارهای Arc Gis وGoogle Earth و همچنین ابزارها و مدلهای تحلیلگر شبکه و Z-scoreاستفاده شد. یافتههای پژوهش نشان می دهد در بعد شاخص اختلاط کاربری، با توجه به کارکرد ناحیهای - منطقه، کاربریهای مسکونی، تجاری و گردشگری و جهانگردی دارای بیشترین حجم اختلاط بودهاند که شاخص نهایی اختلاط با مقدار1/6زیاد ارزیابی شد. در بخش نهایی بهمنظور تعیین وضعیت دسترسی و کیفیت خدمات ناوگان عمومی ازطریق ابزار تحلیل شبکه با درنظرگرفتن فضای فاصلهای منهتن در یک فضای ۵۰۰ متری شعاع دسترسی به مسیرهای ارتباطی در محیط ArcMap مدلسازی شدند که شاخص دسترسی بر اساس مدل تحلیل شبکه در محدودههای چهارگانه اصلی به ترتیب برای تاکسی، اتوبوس و سپس مترو قابل دارای بهترین وضعیت ارزیابی شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد مدیریت توسعه کالبدی منطقهی ۵ شهر تبریز با نوسان همراه بوده و توسعه ی کالبدی آن بعد از دهه ۸۷ به بعد روند زایشی به خود میگیرد که بیشترین روند توسعهی آن به سمت فضاهای بیرون از منطقه در محدودهی شرق بوده است.
کرامت الله زیاری؛ رامین قربانی؛ فاطمه سادات کهکی؛ کیوان جمالی
دوره 1، شماره 1 ، آذر 1399، ، صفحه 79-94
چکیده
در دنیای امروز اکثر برنامهریزان و صاحب نظران شهری در تلاش هستند تا با بکارگیری راهبردهای مناسب، مشکل هایی نظیر تمرکزگرایی شدید، نابرابری های منطقه ای و.. را در حوزه های شهری حل کنند که در این میان توجه به توسعه و تقویت شهرهای میانی و شناخت توان ها و قابلیّت های این شهرها میتواند گره گشای بسیاری از مسائل و مشکل ...
بیشتر
در دنیای امروز اکثر برنامهریزان و صاحب نظران شهری در تلاش هستند تا با بکارگیری راهبردهای مناسب، مشکل هایی نظیر تمرکزگرایی شدید، نابرابری های منطقه ای و.. را در حوزه های شهری حل کنند که در این میان توجه به توسعه و تقویت شهرهای میانی و شناخت توان ها و قابلیّت های این شهرها میتواند گره گشای بسیاری از مسائل و مشکل ها باشد. در همین راستا این پژوهش با شناخت توانها و قابلیتهای شهرهای میانی و تدوین اهداف و برنامه ریزی ها در راستای آن سعی دارد ضرورت توجه جدی و اساسی به این شهرها به منظور ساماندهی حوزهه ای شهری را مشخص سازد. این نوشته از نظر هدف، کاربردی ـ توسعه ای و با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است که پس از تشریح نقش و اهمیّت شهرهای میانی در شبکه ی شهری با کمک روش کتابخانه ای و اسنادی، به بررسی توان ها و چالش های حال و پیش روی شهرستان شهریار به عنوان یک شهر میانی و ترسیم هدف ها و راهه ای رسیدن به آن، با استفاده از نظر متخصصان و صاحب نظران می پردازد. بدین منظور برای بررسی موضوع از مدل Meta SWOT استفاده شده است. با بررسی شرایط پس از شناخت و تعیین توانه ا و قابلیّت های شهرستان شهریار و رقبای منطقه ای آن، بر اساس یافته های پژوهش، مؤلفه ی فاصله ی مناسب نسبت به دو کلانشهرِ تهران و البرز، مهمترین مزیت شهریار معرفی شد؛ همچنین زیرساخت های مناسب ارتباطاتی و مسکن مناسب، بالاترین تناسب استراتژیک را دارا هستند. از طرف دیگر مولفه های بهبود و هماهنگی طرح های بالادستی و افزایش سرمایه گذاریِ بخش خصوصی دارای بالاترین قدرت تاثیرگذاری بوده و مؤلفه های فاصلهی مناسب نسبت به تهران و البرز و ایجاد محیط کسب و کار در سطح شهرستان دارای بالاترین درجهی ضرورت می باشند.